Türk Edebiyatının en üretken kalemlerinden Enis Batur’un novellası “Basit Bir Es” okurla buluştu. Oyunbaz bir deneme olan novella, Italo Calvino şaheseri “Bir Kış Gecesi Eğer Bir Yolcu”dan ilham alarak okuruna kitap ve yazarlarla kurduğu ilişkiyi sorgulatan bir kapı açıyor.
Ekim ayında Kırmızı Kedi etiketiyle çıkan 76 sayfalık novellanın her sayfası birer paragraftan oluşuyor. Okurunu Calvino’dan “Kitabın içindeki okur buradaki okur olduğunu iddia etmekte buradaki kitap kitabın içindeki kitap olmayı istemekte” alıntısıyla karşılayan Batur, oyununu da hemen kurguluyor. Bir kış sabahı trendeyiz. Yabancı bir ülkede yazarımız. Tam karşısına biri oturuyor ve elindeki kitap onun kitabı. Dilini bilmediği halde kitabını tanıyan yazarın düşünüyor ve düşündürtüyor. Okurunu da olayın içine ustaca sokuyor Batur. Hiçbir ipucu vermiyor ama karşı koltuktaki yolcunun cinsiyetini, nasıl biri olduğunu hayal etmeniz için küçük esler bırakıyor.
“İyi yazar buna denir işte, dile getirmediği ama zihninden geçirdiği şeyi okuruna geçirmeyi başarmanın yolunu bulur, sessizliğinden, es’lerinden anlam katmanları üretmemizi sağlar, başka metinlerinden görünmez köprüler atmıştır okumakta olduğunuz metne, sizi üzerilerinden geçirmek için elini uzatmıştır.”
Okur-yazar-kitap üçgeninden çeşitlememeler yaratan yazarın bu sürekli eslerle donattığı bulmacalı oyun hali bir yandan Batur’un şahane kurgusuyla sürerken okuruna kitap ve yazarla olan ilişkisini de sorgulatarak ilerliyor. Nasıl bir okur olduğunu sorgulayarak ilerliyor okur. Yazarlarla kurduğunuz ilişki nasıldır mesela? Ne kadar fanatiksiniz? Laf söyletmeyecek denli hararetli tartışmaların yorulmayan savunucusu olanlar, ölmüş yazarın geride kalan evini ziyaret edecek kadar ilerletenler... Ya yazarlar... İmza günü bile yapmayanlar, imza gününde havasından geçilmeyenler... Sanal alemde profilini kitaplar ve yazarlarla donatanlar ve bu durumu itici bulanlara kadar açıyor, genişletiyor konuyu Batur. Sadece bunlarla da sınırlı değil bu üçgen elbette. “Yazmanın, yazma eyleminin sizi nereye götüreceğini her zaman bilemezsiniz.” diyor. Dünyadan da kopmuyoruz.
“Herkesin on beş dakikalığına ün kazanabileceği dönem geride kaldı, bugünün olanakları daha uzun bir zaman dilimine hak kazanılmasını sağlayacak türden.”
“Hayatın hemen altından özel yakamoz diliyle hızla akan bir uzun nehirdi masal, yukarıda yorulduğumuzda iner kıyısında oturur, sesine ışığına kapılırdık.”
Radikal Kitap ekine verdiği röportajda şöyle tanımlamış kitabı Batur: “Basit Bir Es’in bir hikâye içerdiği söylenebilir, ama bundan emin olamıyoruz. Anlatı yüzlerce sayfaya yayılabilir, yazar konsantre içeceklerde olduğu gibi, dilediği kadar su katmayı okura bırakmış. Unutuyoruz: Kitaptaki metin her okumayla başka kılıklara bürünür. Bir yandan da yerinden kıpırdamaz! Sözün özü, belirleyici olan burada, karşılıklı yoğunluk derecesinde karar kılmak.”
Okur-yazar-kitap üçgeninde bol katmanlı harika bir novella Basit Bir Es. Çok keyifli bir okuma sunuyor. Calvino metinlerine geri dönüş iştahı da yaratıyor. Özellikle bibliyofillerin tekrar tekrar okuyacağı ve her seferinde farklı cevaplar bulacakları bir başucu kitabı...
BASİT BİR ES* - Enis Batur
Kırmızı Kedi Yayınevi
Sayfa: 80
Fiyatı: 9 TL
Yorum Gönder