W. G. Sebald’ın kaleminden sanatçı portreleri: Kır Evinde İkamet
“Yazma sanatı, az da olsa işe yarayacak bir kişiliği hayatta tutma uğruna, çığırından çıkmaya yüz tutan kapkara bir izdihamı savuşturma denemesidir.”
Beş yazar ve bir ressama ilişkin sanatçı portrelerinin yer aldığı Kır Evinde İkamet, W.G. Sebald’in edebiyat bilimci kimliğini yakından tanımamıza olanak sunar. Johann Peter Hebel, Gottfried Keller, Robert Walser, Jean-Jacques Rousseau, Eduard Mörike’nin ve Sebald’in yakın dostu ressam Jan Peter Tripp’in incelendiği metinlerde; bir yandan sanatçıların, içinde bulundukları kültürel iklimin ışığında biyografik izleri sürülürken diğer yandan da yazma eylemiyle, sanatla kurdukları ilişki sorunsallaştırılır. Sebald, merceğini yönelttiği sanatçılarda yalnızlığı görür: Her biri bir şekilde toplumun dışında konumlanmıştır; yalnızlığı seçmiş veya seçmek zorunda bırakılmışlar ve –kimi zaman bir illete dönüşen– yazıya sığınmışlardır. Metinlerinde bu yazma bağımlılığını odağına alan Sebald, biyografi, edebiyat incelemesi ve denemeyi harmanlayarak bir çeşit ruh kardeşliği kurduğu yazarları yeniden okur.
W.G. Sebald iyileşmeyen bir yarayı deşiyor: Hava Savaşı ve Edebiyat
“Bizim ilerleme dediğimiz, işte bu fırtına”
Hava Savaşı ve Edebiyat, W.G. Sebald’in 1997’de Zürih Üniversitesi’nde verdiği derslerden bir kesiti yansıtıyor. Müttefik Devletler’in İkinci Dünya Savaşı’nı sonlandırmak üzere, Alman kentleri ile sivil halkı yok etmeye yönelik giriştiği stratejik bombardıman sürecinin, Alman ulusunda yarattığı travmanın etkisini irdeleyen derslerdir bunlar. Zürih derslerinde Sebald, bu imha operasyonunun savaş sonrası edebiyatta niçin yeterince işlenmediği, dahası Alman ulusunun kolektif hafızasında niçin yer etmediği gibi sorulara cevap ararken, Alman ulusunun kendine dair algısının İkinci Dünya Savaşı sonrasında nasıl yön değiştirebildiğini enine boyuna tartışıyor.
Sebald hava savaşı ve edebiyat ilişkisini irdelediği derslerinde, ortaya attığı soruların ve savların sadece edebiyat tarihinde değil, çok geçmeden dünya siyasi tarihinde de yankı bulacağını elbette bilemezdi. Hava savaşı olgusu, Sebald’in Zürih konferanslarından kısa süre sonra Kosova Savaşı’na dönüşecek olan Sırp hava saldırıları dolayısıyla dünya kamuoyunu meşgul etti; o günden bu yanaysa dünya savaş tarihinde popülerliğini koruyor.
Hava Savaşı ve Edebiyat, Müttefikler’in imha operasyonunda deyiş yerindeyse dengeleyici bir unsur bulan, Nazizmin savaş suçlarındaki kolektif sorumluluğunu bu yıkım harekâtıyla üzerinden atan yeni bir kimlik algısına işaret ediyor.
Sebald’ın bu yeni Alman kimliğiyle ilintili olarak, yazar Alfred Andersch üzerine bir makalesini de kitaba eklediği Hava Savaşı ve Edebiyat, unutmak ve hatırlamak üzerine küçük ama büyük bir kitap.
W.G. SEBALD, 1944’te Wertach/Allgäu’da dünyaya geldi. Edebiyat bilimi alanında Freiburg, İsviçre ve İngiltere’de gördüğü yükseköğrenimden sonra St. Gallen’da öğretmen olarak, Manchester Üniversitesi’nde ise okutman olarak çalıştı, Norwich’teki East Aglia Üniversi-tesi’nde doçent olarak görev yaptı. 1984’te profesör unvanı alan Sebald, üniversite kariyerine paralel olarak sayısız monografi ve makale yayımladı, yazınsal yapıtlarını ise 1980’li yılların sonundan itibaren vermeye başladı. Önceleri İngiltere, Amerika Birleşik Devletleri ve Fransa’da ilgi gören Sebald’in yapıtlarının Almanya’da eleştirmenlerin dikkatini çekmesi 1990’lara rastlar. Satürn’ün Halkaları adlı yapıtı 1998 yılında Los Angeles Times Book Ödülü’ne değer görülen Sebald’in aldığı öteki ödüller arasında Berlin Edebiyat Ödülü, Heinrich Böll Ödülü, Mörike Ödülü ve Heinrich Heine Ödülü sayılabilir. Sebald 14 Aralık 2001’de arabasının direksiyonu başında geçirdiği kalp krizi sonucunda Norfolk’ ta öldü.
KIR EVİNDE İKAMET
Çeviri: Sami Türk
Tür: Deneme
Sayfa sayısı: 180 Sayfa
Fiyatı: 16 TL
Yayın tarihi: 24 Mayıs 2016
HAVA SAVAŞI VE EDEBİYAT
Çeviri: Hulki Demirel
Tür: Deneme
Sayfa sayısı: 148 Sayfa
Fiyatı: 14 TL
Yayın tarihi: 24 Mayıs 2016
Yorum Gönder