Dükkanın yan tarafında iki apartman arası boşluk var. O boşluğu diğerlerinden ayıran da bir anne kedinin orayı kendisine güvenli mekan edinmiş olması. Üst üste yığılmış tahtaların arasında beş ay kadar önce yavruladı. İnsanlardan ürken ve kendi başına mağrur sokak kedisinin yavruları da kendisi gibi doğdu. Ürkek bakan gözlerle dış dünyadan tecrit edilmiş şekilde büyüyorlar. Anne kedi emzirme halleri bitince bir daha uğramadı o alana… Yavrulardan da sadece iki tane kaldı. Bir tanesinde gözüm var… Karşılıklı bakışıyoruz sürekli ama hiç pas vermiyor bana. Kaplarda verdiğim mama ve suyu koyarken ortalıkta göremesem de hızla toz ediyorlar. Her seferinde biraz daha dükkana yakın yere koyarak bana yaklaşmalarını bekliyorum… Bir tür satranç oyunu bu… Daha dokunamadığım, iyice korkmasın diye peşinden kovalamadığım kediler ne zaman benim olur bilmem ama sabır işi bu… Öyle kolay değil sokak kedisinin insanla iletişimi… Kuyruğunu çekenlerin, tekmeleyenlerin, zehirlemeye çalışanların ve onlara kimbilir nasıl görünen arabaların ortasında dış dünyaya açılmaları zor. Küçük alanın efendisi konumundalar şu anda… Nasıl anlatmaya çalışırsam çalışayım kedileri anlatmak da zor… Edebiyatta da böyle, onların baş rolünde olduğu romana, öyküye, filme rastlamak da zor. Köpekler gibi insana yoldaş sımsıcak aile filmlerinin meşhuru da olamıyorlar. Belki de düşündüğümüzün aksine onları evcilleştiremediğimiz içindir. İstediklerimizi sorgusuz sualsiz yapmadıklarından, keyiflerine düşkün olduklarından ve her zaman özgür olduklarından… Hiçbir kedi öyküsü bu yüzden benzemez birbirine… Edebiyattaki yerlerinin azlığına isyan edenler için güzel bir kitap yayımlandı geçenlerde… Hayatımızdaki yerlerini ve haklarını teslim edeceğimiz öykülerle dolu bir kitap: Damların Efendileri…
Damların Efendileri sayesinde yeni bir yayınevi ile de tanışmış oluyoruz. Lemur Kitap, 2014 yılının sonunda İstanbul'da kurulmuş. “Usta kalemlerle, çağımızın parlak ve gelecek vaat eden yazarlarının kurgu ve kurgu dışı edebiyat alanındaki eserlerini yayınlamak için yola çıktık.” diyorlar ve ekliyorlar: “Lemurlar eğer yeterli beyin kıvrımlarına sahip olsalardı günün büyük kısmını kitap okuyarak geçirirlerdi." İlk iki kitapları Nisan ayında yayımlanmış. Biri “Damların Efendileri”, diğeri de “Endişelenme, Daha Kötü Olacak”. Üçüncü kitapları da bu ay raflara düştü. “Into the Wild” ile hayranı olduğumuz Chris Mccandless’in filme de çekilen yolculuğunun ardındaki gerçeği anlatan “The Wild Truth”, “Yabani Gerçek” adıyla dilimize kazandırılmış. Filmin hayranları için kaçırılmayacak bir kitap. Ayın en önemlilerinden biri olduğunun altını da çizelim. Ekim ve Kasım aylarında yayımlayacakları kitapları da duyurmuşlar. Nadia Hashimi’nin övgülerle karşılanan romanı “Kabuğunu Kıran İnci” Ekim’de, Melani Shankle imzalı “Oturma Odamdaki Antilop” da Kasım’da raflarda yerini alacakmış. Sosyal medya hesaplarını ve sitelerini takip ederek daha da yakından inceleyebilirsiniz. İlk izlenimde yayın çizgisini beğendiğimi ve “Yabani Gerçek” ile daha da dikkat kesildiğimi belirteyim... Neyse gelelim biz “Damların Efendileri”ne...
“Lords of the Housetops: Thirteen Cat Tales” adını taşıyan kitap ilk olarak 1921’de yayımlanmış. Carl Van Vechten’in derlediği on üç kedi hikayesi dönemin de etkisiyle klasik edebiyat öykülerinden oluşuyor. Bugünden geriye dönüp bakma fırsatı vermesinin yanı sıra ilginçtir bazı öyküler kitap sayesinde ilk kez dilimize çevrilmiş. Neredeyse yüz yıl sonra ilk kez! Vechten’in önsözüyle açılan kitapta yer alan yazarları sıralayayım önce... Marry E. Wilkins Freeman, Guy Wetmore Carryl, Algernon Blackwood, Honore De Balzac, Booth Tarkington, G.H. Powell, Mark Twain, Edgar Allen Poe, Thomas A. Janvier, W.H. Hudson, William Livingstone Alden, Peggy Bacon ve Charles Dudley Warner...
Kurmaca edebiyatta kedinin yeri ile ilgi tespitlerde bulunarak açıyor kitabı Vechten... Köpekler kadar önemli roller almamalarının sebeplerini de anlatıyor okura: “Bağımsız, özgürlüğü seven, zarif, güçlü, becerikli, onurlu, öz saygılı, insan psikolojisiyle birkaç noktada temas eden ama özünde kediye has özellikte bir psikolojiye sahiptir. Kedi, bebekleri boğulmaktan kurtarmaz ya da gerçek hayatta dua etmez; sonuç olarak da kurmaca yazınında ona bunları yaptırmaya yönelik her türlü girişim gülünç olacaktır. Kesinlikle kendine has erdemlere sahiptir. Bana göre kedinin bu özellikleri her türlü hayvandan hatırı sayılır derecede daha iyi özelliklerdir. Ama kurmaca yazında kedinin tatmin edici bir şekilde ele alınmasının derin bir bilgi değil, aynı zamanda şömine başında duran esrarengiz kişiye karşı derin bir sevgi beslemeyi gerektirdiği gerçeği de ortadadır. Ancak o zaman zorluklar kısmen aşılabilir; çünkü roman yazarı, insan ve kedi psikolojisinin birbirine karışabileceği bir durum tasarlamak zorundadır. Muhtemelen mısırlılar güzel kedi hikayeleri yazabilirlerdi. Belki de yazdılar.” Daha sonra da öykülerin seçilme sebeplerini sıralayarak kedilerin efendisi olduğu öykülerden genel bir toplam oluşturma gayretini yineliyor.
On üç öyküde de kediler başrolde elbette... Hepsi kedicilerin bayılacağı öyküler ama bazıları çok daha öndeler. Edgar Allen Poe ustanın meşhur “Kara Kedi”si ve Twain’in “Dick Baker’in Kedisi”ni okumayan ya da bilmeyen yoktur sanırım. Freeman’ın “Kedi”si ilk öykü olarak kitaba sıcacık bir başlangıç yapmayı sağlarken, Caryl’in “Zut”u kedi öyküsünden de fazlası olarak öne çıkıyor. Alden’in “Monty’nin Dostu” ve Bacon’un “Kraliçe’nin Kedisi” de akılda kalan öykülerden. Algernon Blackwood’un “Psişik İstila”sı ise hem kitabın en iyi öyküsü hem de kedi öyküsünün de çok ötesinde. Özellikle Parapsikoloji meraklılarının gözden kaçırmaması gereken harika bir öykü... Kitabın tek dezavantajının yayım yılı olduğunu da belirtmekte fayda var. Modern edebiyata alışmış okurlar için çok klasik kalabilecek öyküler de mevcut ama kedi sevgisiyle aşmak da mümkün.
Ne kitapsız ne de kedisiz kalamayanlar için on üç iyi öyküyü okuma fırsatı sunan “Damların Efendileri”nin her kedicinin kitaplığında yeri var. Lemur Kitap da şenlikli bir merhaba yaşatmak için bekliyor. Iskalamayın!
DAMLARIN EFENDİLERİ (On Üç Kedi Hikâyesi)
Orjinal Adı: The Lords of The Housetops
Kolektif
Çeviren: Fulya Alikoç
Basım Tarihi: Nisan 2015
Sayfa Sayısı: 226
Etiket Fiyatı: 19,00 TL
Yorum Gönder